weetjes over winterbanden, hoe word er getest

[CruzerLT]

Winterbanden: hoe wordt er getest?
Alle banden worden uitgebreid getest op de volgende onderdelen: gedrag op droogwegdek, gedrag op nat wegdek, gedrag op sneeuw, gedrag op ijs, geluidsproductie (in en buiten de auto), brandstofverbruik (rolweerstand), slijtvastheid en duurzaamheid op maximaal toelaatbare snelheid. In de beoordeling krijgen de banden afhankelijk van hun prestaties één,twee, drie, vier of vijf sterren

Om gedurende langere tijd en in sterk wisselende, dagelijkse omstandigheden zeker, duurzaam en veilig te zijn, moet een band een goed afgestemde combinatie van verschillende eigenschappen bieden. Omdat veel bandeigenschappen strijdig zijn (bijvoorbeeld veel grip gaat ten koste van een goede slijtvastheid denk maar aan formule 1) moeten bandenfabrikanten altijd een compromis sluiten. In de bandentest beoordelen wij hoe goed dit compromis tussen tal van strijdige eigenschappen in de praktijk is. Belangrijk voor een volledige en objectieve beoordeling van banden is dat alle eigenschappen beproefd worden.
De beoordeling van de band vindt in eerste instantie plaats aan de hand van de prestaties op de afzonderlijke gewogen testonderdelen. Elk van de genoemde testonderdelen bestaat uit een aantal subonderdelen die het eindcijfer van het betreffende onderdeel bepalen. Hierbij geldt voor het subonderdeel remmen een doorslagfactor. Als een band bij het remmen een te slecht cijfer scoort dan kan het cijfer voor het betreffende hoofdonderdeel (bv. droog of nat wegdek) niet hoger zijn dan het cijfer voor het subonderdeel remmen.

Uit de eindcijfers op de (hoofd) testonderdelen resulteert het gewogen totaal eindcijfer. Dit totaal eindcijfer kan vertaald worden naar een eindoordeel van maximaal 5 sterren (tot 2010 gebruikten we 4 sterren maar in 2011 is er een extra categorie geïntroduceerd om wat meer nuance te kunnen aanbrengen).
Voordat het gewogen eindcijfer vertaald wordt naar een eindoordeel in sterren, wordt eerst nog gekeken naar de afzonderlijke prestaties van de band op de testonderdelen droog wegdek, nat wegdek, sneeuw, ijs, slijtvastheid, verbruik en snelheidsproef. Presteert de band op één van deze relevante testonderdelen onder de maat, dan wordt de band afgewaardeerd en raakt een ster kwijt.
In onderstaande tabel staan de minimale beoordelingen weergegeven die gehaald moeten worden voor de verschillende classificaties van sterren.
Beoordelingseisen
Een voorbeeld: Een band met het beste (gewogen) totaal eindcijfer kan de drie sterrenbeoordeling krijgen “redelijk goed en aan te raden” in plaats van de vier sterren “goed en zeeraan te raden”, als de band op bijvoorbeeld op nat wegdek een “Ø/+” scoort i.p.v. “+” of hoger. Deze methode van beoordelen wordt toegepast omdat het uiterst belangrijk is dat de verschillende eigenschappen van een band een goed uitgebalanceerd en geheel vormen.
Testonderdelen

Rijgedrag op verschillende wegcondities
Om de rijeigenschappen van banden te beoordelen, worden op verschillende testbanen rijproeven gedaan. Voor aanvang van de proeven worden de banden gedurende ca. 500 km ingereden op droog wegdek. In de onderstaande omschrijving wordt per testonderdeel aangegeven wat de wegingsfactor is van de sub-onderdelen. De wegingsfactoren van de testonderdelen in het eindoordeel wordt weergegeven in de resultatentabel.
Om omgevingsinvloeden te elimineren en om tests van verschillende jaren met elkaar te kunnen vergelijken, worden referentiebanden gebruikt. Voor, tijdens en na iedere testcyclus per subonderdeel wordt er dus met de referentiebanden getest. De meetgegevens van de referentiebanden zijn tevens de maatstaf voor de testbanden.
1. Rijgedrag op droog wegdek
Het subjectief beoordelen van het rijgedrag op droog wegdek vindt op een testcircuit plaats. Dit gebeurt afzonderlijk door twee testrijders die beiden diverse ronden rijden. De beoordelingscriteria zijn;
Gedrag in bochten (40%)
Bij hoge snelheden worden rechtuitstabiliteit, gedrag bij spoorwisseling, achtereenvolgende bochten (slalom), instuurgedrag en stabiliteit van de achteras beoordeeld.
Wegligging en gedrag bij spoorwisseling (rijbaanwisseling) (40%)
Bij hoge snelheden wordt de koersvastheid, de nauwkeurigheid van sturen en de bochtvastheid beoordeeld.
Remmen (20%)
Op droog asfalt (Contidrome) worden ABS remmingen verricht van 100 naar 0 km/h. Per band zes metingen waarbij de remweg wordt opgemeten.
2. Rijgedrag op nat wegdek
Remmen (30%)
Op een nat gehouden baan (Contidrom) worden ABS remmetingen verricht van 80 km/h tot 20 km/h. Dit gebeurt zowel op asfalt als op beton. Per band worden zes metingen gedaan waarbij de remweg wordt opgemeten.
Aquaplaning in lengterichting (20%)
De testauto wordt bij deze proef aan een rechte rail verbonden zodat uitbreken onmogelijk is. Op het linker gedeelte van de weg langs de rail ligt een waterlaag van 7 mm. Met de testauto wordt met een snelheid die net onder de kritische snelheid (snelheid waarbij de band gaat glijden) ligt, door het water gereden. Vanaf een bepaald punt wordt er vol geaccelereerd tot de band gaat glijden. De snelheid waarbij dit gebeurt wordt genoteerd. Deze meting wordt per band vijf keer gedaan.
Aquaplaning in dwarsrichting (10%)
Deze test vindt plaats op een cirkelbaan met een doorsnede van 200 meter. In een klein segment van de cirkel, 20 meter, ligt een waterlaag van 4 mm. De cirkelbaan wordt gereden met een snelheid tussen de 65 km/h en 95 km/h, waarbij na elke ronde de snelheid met 5 km/h verhoogd wordt. Hoe hoger de snelheid hoe meer dwarskrachten er door de banden op het wegdek moeten worden overgedragen. Op de droge beton baan gaat dit goed maar op het natte gedeelte kan dit problemen geven, met name als de snelheid toeneemt. Versnellingsopnemers registreren uiteindelijk de afname van de g-krachten door het wegglijden van de (banden) op het natte deel.
Wegligging (tijdwaarneming 20% en subjectieve beoordeling 10%)
Een 1900 meter lang nat en bochtig parcours wordt in het grensbereik van de banden bereden. Hierbij worden de rondetijden gemeten en de rijeigenschappen subjectief beoordeeld. Dit onderdeel wordt uitgevoerd door twee testrijders die beiden drie beoordelings-sessies per band doen van minimaal drie ronden.
Cirkelbaan (10%)
Een kleine en nat gehouden cirkelbaan (asfalt) wordt in het grensbereik van de banden bereden. Dit gebeurt door twee testrijders die zowel rechts- als linksom rijden. Per sessie worden minimaal 5 ronden gereden waarbij de rondetijden worden geklokt. Hoe beter de band hoe lager de rondetijden.

3. Rijgedrag op met sneeuw bedekt wegdek
Remmen (40%)
Op een met aangereden sneeuw bedekte weg worden ABS remmetingen uitgevoerd van 30 km/h tot 5 km/h. Per band worden in 5 sessies minstens 25 metingen uitgevoerd. Uit de metingen wordt de remweg en de haalbare gemiddelde remvertraging per band bepaald.
Tractie (wegrijden) (20%)
Met een meetinstrument wordt op aangereden sneeuw de effectieve trekkracht bij lage snelheid gemeten, afhankelijk van de slip in stappen van 3%. Dit onderdeel wordt in 4 sessies uitgevoerd en per sessie, per band 6 metingen. Beoordeeld wordt de gemiddelde trekkracht van 9 tot 60% slip.
Zijdelingse grip en tractie (tijdwaarneming 10% en subjectieve beoordeling 30%)
Een sneeuwbedekte bergpas (Nufenenpas met stijgingspercentages van 9 tot 12 %) wordt door verschillende testrijders diverse malen zo snel mogelijk opgereden. De tractie, zijdelingse grip en balans van de banden worden hierbij ook subjectief beoordeeld. Per band worden er in totaal zo’n 30 metingen uitgevoerd (3 testrijders).
4. Rijgedrag op ijs
Remmen (60%)
Op een ijsbaan worden ABS remmetingen uitgevoerd zoals op sneeuw maar dan van 20 km/h tot 9 km/h. Beoordeeld wordt de haalbare (gemiddelde) vertraging.
Zijdelingse grip (40%)
Een cirkelbaan van 18 meter wordt rondgereden op tijd, zeker 10 metingen per band. Beoordeeld wordt de haalbare rondetijd.
Geluid
Geluid in de auto (50%)
Op diverse asfalt en beton banen wordt subjectief het bandengeluid dat in de auto hoorbaar is beoordeeld door drie personen. Dit gebeurt na het afzetten van de motor bij een snelheid van 80 km/h tot een snelheid van 30 km/h.2.
Geluid buiten de auto (50%)
De geluidsproductie van de banden buiten de auto wordt volgens de ISO 362 norm op asfalt en volgens ISO 10844 gemeten. Het gaat hierbij om het voorbijrol geluid van de auto met afgezette motor bij 80 km/h. Beide rijrichtingen worden gemeten.
Snelheidsproef
Bij deze proef wordt onderzocht of de band een zware beproeving op de maximaal toegestane snelheid doorstaat. Dit gebeurt bij een wielvlucht van 2º en verder wordt de norm DIN 78051 gevolgd behalve dat de testsnelheden hoger liggen en de testperiodes langer zijn. Deze ANWB beproeving is dus een stuk zwaarder dan de standaard DIN proef. Haalt de eerste band niet alle 5 trappen van het volledige programma, dan wordt een tweede band beproefd. Wanneer deze de volledige proef doorstaat, wordt een derde band beproefd. Als ook de derde band de hele proef doorstaat, 2 uit 3, dan is de uitslag ‘doorstaan’. Doorstaat de tweede band de volledige proef niet dan wordt een derde band getest volgens de (minder zware) DIN proef. Wordt deze proef wel en ook door een volgende, vierde band doorstaan dan luidt de uitslag ‘beperkt doorstaan‘. Doorstaan banden ook de DIN proef niet dan luidt de uitslag uiteraard ‘niet doorstaan’ en is er een serieus probleem waarop actie zal worden ondernomen.
Brandstofverbruik (als maat voor de rolweerstand van een band)

De rolweerstand van de band wordt bepaald aan de hand van brandstofverbruiksmetingen met gevoelige apparatuur. Een hogere rolweerstand geeft een hoger brandstofverbruik. Het verbruik wordt gemeten bij een constante snelheid van 100 km/u. Deze metingen worden over een afstand van 2 km gedaan. Per sessie drie metingen van alle banden. Totaal minimaal 3 sessies.
Slijtvastheid
De slijtvastheid wordt op twee manieren getest;
Test A
Per testband worden 9 banden (steeds 3 onder invloed van een verticaal-, een dwars- en een remkracht) ingespannen op een proefstand en per band wordt er zo 5.000 km afgelegd. Via het gemeten gewichtsverlies en de profieldiepte metingen wordt de levensduur van de band berekend tot een profieldiepte van 1.6 mm.
Test B
Om de resultaten op de proefstand te controleren (crosscheck) wordt per testband 1 set van 4 banden onder een auto, in konvooi getest. De auto’s rijden in konvooi een vast traject op de openbare weg, in totaal 10.000 km. Na elke 2.500 kilometer worden de banden gewisseld van voor naar achteren en andersom en wordt er op 24 meetpunten (6x elke 90°) de profieldiepte gemeten. Volgens regressie wordt nu de levensduur van de band in kilometers berekend tot een profieldiepte van 1.6 mm. Tijdens de test wordt er met testauto’s in konvooi gereden.
Duurzaamheid
In het kader van de slijtagetest worden de banden ook op eventuele productie en constructieonvolkomenheden onderzocht.
PAK onderzoek
Van de testbanden wordt via chemische analyse de aanwezigheid van PAK’s (polycyclischearomatische koolwaterstoffen) onderzocht. PAK’s zijn kankerverwekkend en dus moet de verspreiding ervan worden tegengegaan. Er is hiertoe een Europese richtlijn (76/769/EEC) die per 2009 het gebruik van PAK’s bij de productie van banden verbiedt. PAK’s komen bij de productie van banden via bepaalde weekmakers in banden terecht. Er zijn voldoende alternatieven om banden zonder PAK’s te produceren en dit aspect wordt tijdens de bandentest beoordeeld. Van alle testbanden worden monsters vanaf de hele omtrek en breedte van het loopvlak genomen die in een laboratorium onderzocht worden. Het totaal aandeel PAK’s per kg loopvlak-rubber wordt beoordeeld volgens criteria die zijn afgeleid uit de richtlijn (minder dan 1,5 mg/kg is goed, meer dan 25 mg/kg is zeer slecht). Het PAK onderzoek weegt niet mee in de totale eindscore. Enerzijds omdat via de richtlijn gewaarborgd is dat PAK’s zullen verdwijnen, anderzijds omdat er vaak een relatie is met de ontwikkelingsdatum van de band. Wat oudere modellen bevatten vaak veel PAK terwijl bij net vernieuwde modellen de productie kon worden aangepast (wat bij bestaande modellen haast onmogelijk is). In de eindbeoordeling van de test willen we daarom de rijeigenschappen laten meewegen. De aanwezigheid van PAK’sonderzoeken we wel maar we laten het nog niet meewegen in het eindoordeel.
Testbanden

Uniek aan deze bandentest is dat alle testbanden anoniem worden gekocht bij bandenhandelaren. Hiermee kunnen we voorkomen dat we “geprepareerde of speciale” banden krijgen. Vanwege de doorlooptijd van de testuitvoering informeren we wel bij bandenfabrikanten of er nieuwe modellen op stapel staan. Het heeft weinig zin een band te testen die bij het verschijnen van de test vervangen is door een opvolger. In sommige gevallen kunnen we van bandenfabrikanten zogenaamde voorserie banden krijgen. Dit zijn banden die al ontwikkeld zijn maar waarvan het (serie) productieproces nog niet is opgestart. We doen dit alleen als op voorhand duidelijk is dat er voldoende tijd is om hertests uit te voeren met productiemodellen die we bij bandenhandelaren kunnen kopen. Bij de hertest controleren we of het uiteindelijke productie exemplaar uit de winkel gelijk is aan het door ons geteste voorserie exemplaar. Hiertoe worden onder andere een aantal bepalende testonderdelen herhaald met de productiemodellen. Alleen als vastgesteld is dat er geen afwijkingen zijn tussen voorserie en productie exemplaar publiceren we de resultaten van de betreffende band.
In de 2011 winterbandentest hebben we in de bandenmaat 175/65 R 14T de Falken Eurowinter HS439 en de Goodyear Ultragrip 8 als voorserie getest. Beide banden hebben de hertests doorstaan en zijn gepubliceerd. In de maat 195/65 R15 ging het om een voorserie van de Hankook Winter i*cept RS. Deze band heeft de hertest niet doorstaan en kunnen we dus niet publiceren. Verder hadden we in beide bandenmaten ook de Apollo Accelere Winter in het testveld zitten. Van de fabrikant vernamen wij dat dit type gewijzigd is en in de door ons geteste uitvoering niet meer geleverd wordt. De testresultaten van deze banden publiceren we dus niet.
Per geteste band kopen we 30 exemplaren, als gezegd anoniem bij bandenhandelaren. Twintig stuks worden gebruikt om de rijeigenschappen te beproeven, 10 stuks voor de slijtage en hogesnelheidstests. Bij een bandentest van twee bandenmaten gaan er dus ruim 1000 bandendoorheen.